چند نكته درباره توضيحات شهردار پيرامون حادثه پلاسكو

چهارشنبه هفته گذشته بود که شهردار تهران برای ارائه توضیحات درباره حادثه ساختمان پلاسکو به مجلس شورای اسلامی رفت. فارغ از بررسی محتوای سخن شهردار تهران در صحن مجلس که ابهامات و سؤالات متعددی را به ذهن متبادر می‌کند و جدای از نبود تردید در‌این‌باره که عناصر سازمانی مختلفی در سطح محلی، منطقه‌ای و ملی از مدیریت کشور، با حادثه پلاسکو در ارتباط هستند، پرداختن به این مسئله که چرا اولین پاسخ رسمی درباره حادثه پلاسکو باید در مجلس شورای اسلامی ارائه شود، از منظر مناسبات سازمانی بسیار حائز اهمیت است. 
به عنوان نماینده مردم تهران در پارلمان محلی، معتقدم شهرداری تهران و شخص شهردار بنا بر دست‌کم چهار دلیل باید فرایند پاسخ‌گویی خود را از شورای شهر تهران آغاز و سپس با ارائه گزارش به نهادهایی مانند دولت، مجلس و دستگاه قضا آن را ادامه می‌داده است. 
دلیل اول؛ ایفای تعهد کاری و درک منشأ واگذاری وظیفه: شهرداران مطابق با بند یک ماده ٧١ قانون شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران از سوی نمایندگان مردم در شوراهای شهر انتخاب می‌شوند؛ بنابراین منشأ مشروعیت اختیار و وظایف شهردار تهران، رأی و نظر غیرمستقیم شهروندان تهرانی با واسطه نمایندگان آنها در شورای شهر است. به عبارت دیگر، رأیی که مردم در انتخابات شوراها به صندوق ریخته‌اند، برای تحقق اهداف معطوف به امور شهری بوده که متفاوت از مقاصد دیگر انواع انتخابات است؛ بنابراین پاسخ‌گو‌نبودن به شورا در مسائل شهری، بی‌اعتنایی به رأی مردم محسوب می‌شود. 
دلیل دوم؛ عمل به روح حاکم بر قانون: بر مبنای دلیلِ تصویبِ قانون شهرداری مصوب ١٣٣٤ و قانون شوراها مصوب ١٣٧٥ و نیز مطابق با مفاد ماده ٥٥ قانون شهرداری و ماده ٧١ قانون شوراها که به شرح وظایف شهرداری‌ها و شوراهای شهر پرداخته است، شهرداری تهران در وهله اول در مقام پاسخ‌گویی به نهاد ناظر شهری یعنی شورا قرار دارد. نادیده‌گرفتن سلسله‌مراتب ناشی از قوانین موضوعه، علاوه بر آنکه مصداق عدول از قانون به وسیله مجری قانون است، به گسترش و نهادینه‌کردن دور‌زدن قانون در جامعه منجر خواهد شد. 
دلیل سوم؛ دفاع از مبانی فکری حوزه‌ای: در کشورهای توسعه‌یافته یکی از راه‌های حل معضلِ تورم دولت‌های مرکزی، تفویض وظایف و اختیارات آنها به دولت‌های محلی شناخته شده و به اجرا درآمده است؛ موضوعی که اگرچه در کشور ما مسئولان محلی به آن اذعان داشته و به طور مستمر از تلاش‌های خود برای ‌گذار از مدیریت شهری به حکمرانی شهری دم می‌زنند؛ اما در عمل با اقداماتی نظیر نادیده‌گرفتن جایگاه نظارتی شورای شهر و جایگزینی پاسخ‌گویی به شورا با پاسخ‌گویی به دیگر نهادهای حاکمیتی غیرمحلی، در واقع به اعتقاد‌داشتن به مفهوم حکمرانی شهری طعنه می‌زنند. 
دلیل چهارم؛ طی‌کردن سلسله‌مراتب فنی: توانایی مدیریت بحران به طور خاص و حل مسائل شهری به طور عام، نیاز به مجموعه‌ای از تخصص و آگاهی دارد که یا از طریق کسب علم یا از طریق کسب تجربه در این حوزه حاصل می‌شود. طبعا اعضای شورای اسلامی شهر تهران به واسطه داشتن تخصص بیشتر نسبت به دیگر نهادهای ناظر بر موضوعِ پلاسکو، توانایی اَرجحی در تجزیه و تحلیلِ فنی، دقیق و عمیق موضوع از منظر مسائل شهری دارند. با تأیید آنکه چنانچه مسئله‌ای محلی، ابعاد ملّی پیدا کند، قطعا و یقینا باید دستگاه‌های بالادستی برای پرداخت به آن ورود کنند؛ اما این نکته را نباید نادیده گرفت که طی‌کردن سلسله‌مراتب فنی در واکاوی و تحلیل هر مسئله‌ای، شرط عقل و رویه مرسوم در موارد این‌چنینی محسوب می‌شود.